9.1 Rzeczowe i niematerialne aktywa górnicze i hutnicze

mask

w mln PLN, chyba że wskazano inaczej

Najistotniejsze rzeczowe aktywa trwałe Grupy Kapitałowej stanowią nieruchomości związane z działalnością górniczą i hutniczą, obejmujące grunty własne, budynki, obiekty inżynierii wodnej i lądowej, takie jak: kapitalne wyrobiska górnicze (w tym, w kopalniach głębinowych: szyby, studnie, sztolnie, chodniki, komory główne), rurociągi podsadzkowe, odwadniające i przeciwpożarowe, otwory piezometryczne, linie kablowe elektroenergetyczne, sygnalizacyjne i światłowodowe. Do rzeczowych aktywów trwałych górniczych i hutniczych zalicza się również koszty usuwania nadkładu w kopalniach odkrywkowych oraz maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne ruchome środki trwałe oraz prawa do użytkowania aktywów ujmowane zgodnie z MSSF 16 Leasing, w tym prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Rzeczowe aktywa trwałe z wyłączeniem prawa do użytkowania aktywów, wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację (umorzenie) oraz skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości .

W wartości początkowej środków trwałych Grupa ujmuje zdyskontowane koszty likwidacji środków trwałych które będą ponoszone po zakończeniu działalności górniczej podziemnej i odkrywkowej oraz innych obiektów, które zgodnie z obowiązującym prawem podlegają likwidacji po zakończeniu działalności. Zasady ujmowania i wyceny kosztów likwidacji przedstawione są w Nocie 9.4.

W wartości bilansowej środka trwałego ujmuje się koszty części zamiennych, regularnych, znaczących przeglądów, w tym koszty przeglądów certyfikacyjnych oraz koszty istotnych remontów cyklicznych których przeprowadzenie warunkuje dalszą możliwość użytkowania aktywa.

Cenę nabycia/koszt wytworzenia powiększają koszty finansowania zewnętrznego (tj. odsetki oraz różnice kursowe stanowiące korektę kosztu odsetek) zaciągniętego na nabycie lub wytworzenie dostosowywanego składnika rzeczowych aktywów trwałych.

Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania wycenia się początkowo według kosztu, który obejmuje kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia leasingu i przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe, wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę oraz szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów lub przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował.

Prawo wieczystego użytkowania gruntów wyceniane jest w wartości zobowiązania z tytułu prawa wieczystego użytkowania gruntów wycenionego metodą renty wieczystej oraz wszelkich opłat leasingowych zapłaconych w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą (w tym płatności za nabycie tego prawa na rynku).

Po początkowym ujęciu składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania, z wyłączeniem prawa wieczystego użytkowania gruntów wycenionego metodą renty wieczystej, wycenia się według kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy amortyzacyjne i skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości, skorygowanego o wartość aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych (z wyłączeniem gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów) Grupa dokonuje, w zależności od wzorca konsumowania korzyści ekonomicznych z danego składnika rzeczowych aktywów trwałych:

  • metodą amortyzacji liniowej, dla składników, które są wykorzystywane w procesie produkcji w równomiernym stopniu w całym okresie ich użytkowania, oraz
  • metodą amortyzacji naturalnej (metodą jednostek produkcji), dla składników w odniesieniu do których konsumpcja korzyści ekonomicznych jest bezpośrednio powiązana z ilością wydobytej kopaliny ze złoża lub z ilością wytworzonych jednostek produkcji i wydobycie to lub produkcja nie są równomierne w całym okresie ich użytkowania. W szczególności dotyczy to budynków i budowli kopalń, jak również maszyn i urządzeń górniczych z wyjątkiem składników aktywów eksploatowanych w hutach, gdzie okres użytkowania wynika z okresów ekonomicznej użyteczności poszczególnych składników aktywów.

Okresy eksploatacji i tym samym stawki amortyzacyjne środków trwałych funkcjonujących w ciągu technologicznym produkcji miedzi, dostosowane są do planów zakończenia działalności, a w przypadku prawa do użytkowania aktywów do wcześniejszej z dwóch dat – daty zakończenia okresu ekonomicznego użytkowania lub daty końca okresu leasingu, chyba że własność danego składnika zostanie przeniesiona na Grupę przed końcem okresu leasingu, wtedy stawki amortyzacji dostosowane są do końca okresu szacowanego ekonomicznego użytkowania danego aktywa.

Dla poszczególnych grup środków trwałych przyjęto okresy użytkowania o oszacowane na podstawie oczekiwanego życiach kopalń i hut z uwzględnieniem zawartości złoża, w następujących przedziałach:

Grupa Rodzaj środka trwałego Całkowity okres użytkowania
Budynki, budowle i grunty Grunty Nie podlegają amortyzacji
Budynki: 40-100 lat
  • budynki w hutach i kopalniach,
20-30 lat
  • wiaty, zbiorniki, kontenerowe rozdzielnie
22-90 lat
Kapitalne wyrobiska górnicze
  • podsadzkowe do przesyłu piasku z wodą,
 

6-9 lat

technologiczne, odwadniające, gazowe, przeciwpożarowe 22-90 lat
Linie kablowe elektroenergetyczne, sygnalizacyjne i światłowodowe 10-70 lat
Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu, i inne środki trwałe Urządzenia techniczne i maszyny:
  • samojezdne maszyny górnicze, obudowy kopalniane
4-10 lat
  • przenośniki taśmowe, wagi przenośnikowe
10-66 lat
  • rozdzielnice, rozdzielnie
4-50 lat
Środki transportu lokomotywy dołowe elektryczne 20-50 lat
wozy kopalniane, szynowe, cysterny,
  • platformy do transportu
7-35 lat
  • wózki jezdne, widłowe, akumulatorowe
7-22 lat
  • samochody osobowe, ciężarowe, specjalne
5-22 lat
  • lokomotywy dołowe spalinowe
10-20 lat
Inne środki trwałe, w tym narzędzia i przyrządy 5-25 lat
Koszty zdejmowania Nadkładu Całkowity okres użytkowania uzależniony jest od oczekiwanej długości życia kopalni, której dotyczy  nakład:
  • Robinson
7 lat
  • Carlota
2 lata

Poszczególne istotne części składowe środka trwałego (istotne komponenty), których okres użytkowania różni się od okresu użytkowania całego środka trwałego, amortyzowane są odrębnie przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych odzwierciedlających przewidywany okres ich użytkowania.

Grupa Rodzaj prawa do użytkowania Całkowity okres użytkowania
Budynki, budowle i grunty Prawo wieczystego użytkowania gruntów wyceniane metodą renty wieczystej Nie podlega amortyzacji
Służebność przesyłu

6-54 lat

(okres amortyzacji jest zależny od okresu amortyzacji składnika aktywów w związku z którym służebność została ustanowiona)

Nieruchomości gruntowe 5-30 lat
Budynki i budowle 3-5 lat
Zespoły komputerowe 3 lata
Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe Maszyny i urządzenia techniczne 3-4 lat
Środki transportu 3 lata
Wyposażenie i pozostałe 5 lat

Aktywa niematerialne górnicze i hutnicze obejmują przede wszystkim: aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych oraz prawa do wody w Chile.

Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych

W ramach aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych kwalifikowane są nakłady na:

  • projekty robót geologicznych,
  • uzyskanie decyzji środowiskowych,
  • uzyskanie koncesji i użytkowania górniczego na poszukiwania geologiczne,
  • realizację robót i prac wiertniczych (wiercenia, badania geofizyczne, hydrogeologiczne, obsługa geologiczna, analityka, geotechnika, itd.),
  • zakup informacji geologicznych,
  • wykonanie dokumentacji geologicznej i jej zatwierdzenie,
  • wykonanie oceny ekonomiczno-technicznej zasobów dla potrzeb decyzji o wnioskowanie o koncesje na eksploatację górniczą,
  • koszty zużycia urządzeń i sprzętu (rzeczowe aktywa trwałe) służącego do prowadzenia prac

Nakłady na aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości i ujmuje się je jako wartości niematerialne nieoddane do użytkowania.

Testy na utratę wartości na pojedynczej jednostce (projekcie) Grupa przeprowadza obowiązkowo z chwilą:

  • wykazania technicznej wykonalności i komercyjnej zasadności wydobywania zasobów mineralnych, oraz
  • gdy fakty i okoliczności wskazują, że wartość bilansowa aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych może przewyższać ich wartość odzyskiwalną.

Ewentualne odpisy ujmuje się przed dokonaniem przeklasyfikowania wynikającego z wykazania technicznej wykonalności i ekonomicznej zasadności wydobywania zasobów mineralnych.

Ważne oszacowania i założenia dotyczące utraty wartości rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych górniczych i hutniczych zostały zaprezentowane w Nocie 3.

Wartość netto rzeczowych aktywów górniczych i hutniczych podlegających amortyzacji metodą naturalną wyniosła na dzień 31 grudnia 2021 r. 1 169 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2020 r. 1 115 mln PLN).

Rzeczowe i niematerialne aktywa górnicze i hutnicze

  Rzeczowe aktywa trwałe
Wartości niematerialne Razem
Budynki, budowle i grunty Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe Środki trwałe w budowie Prawa do wody Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych Pozostałe
Stan na 31.12.2019      
Wartość brutto 18 857 14 954 4 918 239 2 876 879 42 723
Umorzenie (8 835) (7 307) ( 290) (16 432)
Odpisy z tytułu utraty wartości (2 442) ( 642) ( 5) ( 174) (1 540) ( 24) (4 827)
Wartość księgowa netto, z tego: 7 580 7 005 4 913 65 1 336 565 21 464
środki trwałe własne i wartości niematerialne 7 128 6 930 4 913 65 1 336 565 20 937
środki trwałe w leasingu (prawo do użytkowania) 452 75 527
Zmiany w roku 2020 netto
Rozliczenie środków trwałych w budowie 676 1 215 (1 891)
Zakup 1 578 2 47 16 1 643
Leasing – nowe umowy, modyfikacje dotychczasowych umów 31 10 41
 Koszty usuwania nadkładu w kopalniach odkrywkowych 224   224
Wytworzenie we własnym zakresie 955 23 980
Kwota aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego 150 1 1 152
Nota 9.4 Zmiana stanu wysokości rezerwy na koszty likwidacji zakładów górniczych i składowisk odpadów 76 76
Nota 4.1 Amortyzacja, z tego: ( 654) (1 101) ( 15) (1 770)
dot. środków trwałych własnych i wartości niematerialnych ( 630) (1 075) ( 15) (1 720)
dot. prawa do użytkowania (środków trwałych w leasingu) ( 24) ( 26) ( 50)
Nota 4.4 (Utworzenie)/ odwrócenie odpisów z tytułu utraty wartości ( 1) ( 6) ( 69) ( 5)                      ( 81)
Odwrócenie odpisów z tytułu utraty wartości
Różnice kursowe z przeliczenia sprawozdań jednostek o walucie funkcjonalnej innej niż PLN ( 5) ( 10) ( 3) ( 15) ( 33)
Inne zmiany ( 19) ( 28) ( 50) ( 2) 4 ( 1) ( 96)
Stan na 31.12.2020
Wartość brutto 19 711 15 627 5 631 237 2 933 893 45 032
Umorzenie (9 396) (7 905) ( 302) (17 603)
Odpisy z tytułu utraty wartości (2 407) ( 637) ( 48) ( 172) (1 537) ( 28) (4 829)
Wartość księgowa netto, z tego: 7 908 7 085 5 583 65 1 396 563 22 600
środki trwałe własne i wartości niematerialne 7 450 7 055 5 583 65 1 396 563 22 112
środki trwałe w leasingu (prawo do użytkowania) 458 30 488

Rzeczowe aktywa trwałe Wartości niematerialne Razem
Budynki, budowle i grunty Urządzenia, techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe Środki trwałe w budowie Prawa do wody Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych Pozostałe
Zmiany w roku 2021 netto
Rozliczenie środków trwałych w budowie 1 320 1 213 (2 533)
Zakup 1 832 6 71 224*                2 133  
Leasing – nowe umowy, modyfikacje dotychczasowych umów 24 14 38
Koszty usuwania nadkładu w kopalniach odkrywkowych 537                   537  
Wytworzenie we własnym zakresie 687 45 1                   733  
Kwota aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego 171 1 1 173
Nota 9.4 Zmiana stanu wysokości rezerwy na koszty likwidacji zakładów górniczych i składowisk odpadów ( 356) ( 356)
Nota 4.1 Amortyzacja, z tego ( 782) (1 127) ( 15) (1 924)
 dot. środków trwałych własnych i wartości niematerialnych ( 757) (1 115) ( 15)              (1 887)
dot. prawa do użytkowania (środków trwałych w leasingu) ( 25) ( 12)                  ( 37)  
Nota 4.4 (Utworzenie) / odwrócenie odpisów z tytułu utraty wartości ( 80) ( 82) ( 20) ( 10) ( 2) ( 194)
Różnice kursowe z przeliczenia sprawozdań jednostek o walucie funkcjonalnej innej niż PLN 71 50 25 5 107 1 259
 Przekwalifikowanie do aktywów przeznaczonych do sprzedaży ( 176)                ( 176)  
Darowizny i nieodpłatne przyjęcie z majątku innych jednostek 268                   268  
Inne zmiany 6 33 ( 15) ( 9) ( 3) ( 104) ( 92)
Stan na 31.12.2021
Wartość brutto 21 852 16 851 5 791 253 3 095 1 295              49 137  
Umorzenie (10 438) (8 859) ( 333) (19 630)
Odpisy z tytułu utraty wartości (2 766) ( 806) ( 61) ( 186) (1 664) ( 25) (5 508)
 Wartość księgowa netto, z tego: 8 648 7 186 5 730 67 1 431 937 23 999
środki trwałe własne i wartości niematerialne, z tego: 8 191 7 152 5 730 67 1 431 937              23 508 
wykazane w ramach aktywów przeznaczonych do sprzedaży (grupa zbycia) 119 119

wykazane jako „rzeczowe i niematerialne aktywa górnicze i hutnicze”

8 191 7 152 5 730 67 1 312 937 23 389
środki trwałe w leasingu (prawo do użytkowania), z tego: 457 34 491
wykazane w ramach aktywów przeznaczonych do sprzedaży (grupa zbycia)
wykazane jako „rzeczowe i niematerialne aktywa górnicze i hutnicze” 457 34 491
* Zakup praw do emisji CO2.

Wyniki wyszukiwania