Gospodarka o Obiegu Zamkniętym, w tym gospodarka odpadami

mask

Dążenie w kierunku ekonomii cyrkularnej (Gospodarki o Obiegu Zamkniętym – GOZ) jest dla Grupy KGHM Polska Miedź jednym z zasadniczych priorytetów.

Grupa wdraża opublikowaną 24 września 2019 roku mapę drogową dla powstania Gospodarki o Obiegu Zamkniętym w Polsce, rozumianą jak na poniższym rysunku:

Kluczowe elementy rozwijania Gospodarki o Obiegu Zamkniętym w KGHM Polska Miedź S.A. to:

  • innowacyjność, wzmocnienie współpracy pomiędzy Spółką i sektorem nauki, a w efekcie wdrażanie innowacyjnych rozwiązań z zakresu GOZ,
  • uczestnictwo w rozwoju rynku na metaliczne surowce wtórne oraz zwiększenie ich udziału w swej produkcji,
  • minimalizacja odpadów poprodukcyjnych do poziomu odpadów resztkowych,
  • poszukiwanie i wdrażanie rozwiązań pozwalających na wykorzystanie składowisk odpadów, jako złóż wtórnych.

Gospodarka odpadami w KGHM Polska Miedź S.A.

Powstawanie odpadów jest efektem ubocznym prawie każdej działalności przemysłowej. Również przemysł miedziowy, ze względu konieczność wielostopniowego przerobu rud celem uzyskania użytecznych produktów końcowych, wytwarza olbrzymie ilości odpadów poprzemysłowych.

Największy strumień odpadów to odpady poflotacyjne, które stanowią około 94% wydobytego urobku, czyli około 28 mln Mg rocznie. Odpady te powstają w procesie flotacji, w którym oddzielana jest zasadnicza ilość wydobytej wraz z rudą skały płonnej. Kolejnym etapem ciągu technologicznego, generującym drugą pod względem ilości grupę odpadów, jest proces pirometalurgiczny, w wyniku którego powstaje ok. 1,1 mln Mg żużli hutniczych. Trzecim co do wielkości strumieniem odpadów związanym z działalnością Spółki są szlamy z oczyszczalni ścieków Energetyka Sp. z o.o. ok. 100 000 Mg/rok. Pozostałe główne odpady to pyły i szlamy z odpylania gazów odlotowych, wytwarzane w ilościach do 50 000 Mg/rok. Ilość powstających w procesach technologicznych odpadów powoduje, że gospodarka odpadami jest jednym z kluczowych zagadnień związanych z produkcją miedzi, o aspektach nie tylko środowiskowych, ale również ekonomicznych, technicznych i organizacyjnych.

Gospodarowanie odpadami wytwarzanymi w KGHM Polska Miedź S.A. prowadzone jest zgodnie z zasadami wskazanymi w Ustawie o odpadach z dnia 14.12.2012 r.  (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późniejszymi zmianami), według których wszystkie działania powinny być planowane, projektowane i prowadzone w sposób zapobiegający powstawaniu odpadów lub ograniczający do minimum ilość wytwarzanych odpadów. Odpady, których powstania nie dało się uniknąć poddawane są w pierwszej kolejności odzyskowi, a gdy nie jest to możliwe ze względów technologicznych, ekonomicznych czy środowiskowych, prowadzone jest ich unieszkodliwianie. Składowanie odpadów jest prowadzone dopiero wówczas, gdy inne sposoby unieszkodliwienia nie są możliwe.

Oddział Zakład Hydrotechniczny w Rudnej, w strukturze KGHM Polska Miedź S.A., prowadzi w szczególności eksploatację Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową. Budowę istniejącego Obiektu Głównego OUOW Żelazny Most rozpoczęto w 1974 r., a  jego eksploatacja i równoczesna rozbudowa trwa nieprzerwanie od 1977 r.

Lokalizacja OUOW Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową

Geograficznie OUOW Żelazny Most położony jest w dolinie między wzgórzami Dalkowskimi w górnej zlewni rzeki Rudna, które tworzą naturalne ograniczenie od zachodu, południa i zachodu. Lokalizacja Kwatery Południowej powoduje, że od północy ograniczona jest ona Obiektem Głównym, a z pozostałych stron ograniczają je wzgórza.

Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most położony jest w województwie dolnośląskim, na obszarze trzech gmin: Rudna, Polkowice i Grębocice. Zajmuje powierzchnię razem z Kwatera Południową ok. 2100 ha.

KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie posiada tytuły prawne (w postaci prawa własności, wieczystego użytkowania, ale też dzierżawy) do terenów zajętych przez Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową oraz instalacjami technologicznymi obiektu.

Dla OUOW Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową ustanowiono filar ochronny, zatwierdzony decyzją Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu. Eksploatacja złoża rud miedzi pod obiektem, ani w jego bezpośrednim sąsiedztwie nie jest prowadzona. Obecne i prognozowane wpływy eksploatacji górniczej odpowiadają 0 kategorii terenu górniczego, tj. terenom, na których oddziaływania górnicze na obiekty budowlane są niewielkie. Sytuacja ta również nie ulegnie zmianie w przypadku wejścia z frontem eksploatacyjnym na teren gminy Rudna w granicach obszaru górniczego „Lubin-Małomice”, dotychczas nieeksploatowanego.

Kwalifikacja obiektu

Zgodnie z art. 6. ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1972) Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową zalicza się do obiektów kategorii A, ponieważ brak działania lub niewłaściwe działanie może spowodować poważny wypadek. Dodatkowo, zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie szczegółowych kryteriów klasyfikacji obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (Dz. U. z 2011 r. Nr 86, poz. 477) w przypadku omawianego obiektu spełnione zostaje także jedno z kryteriów, wymienione w punkcie 1, tj.:

Przewidywane w perspektywie krótkoterminowej lub długoterminowej skutki awarii w wyniku utraty stateczności obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, obejmującej wszelkie możliwe awarie mechanizmów związanych z konstrukcją danego obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, lub w wyniku niewłaściwej eksploatacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, mogą doprowadzić do:

  1. znacznego ryzyka utraty życia,
  2. poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzi,
  3. poważnego zagrożenia dla środowiska.”.

OUOW Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową kwalifikowany jest do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, wymienionych w § 2 ust. 1 pkt 48 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2019 r. poz. 1839), tj. obiekty unieszkodliwiania odpadów wydobywczych kategorii A, o których mowa w ustawie o odpadach wydobywczych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 86 z 2007 r., poz. 579), Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową odpowiada I klasie budowli hydrotechnicznych. Jest to budowla hydrotechniczna stale piętrząca wodę, posadowiona na podłożu nieskalistym, której wysokość piętrzenia jest wyższa od 20 m, a pojemność przewyższa 50 mln m3.

W Obiekcie Unieszkodliwiania OdpadówWydobywczych Żelazny Most wraz z KwaterąPołudniową prowadzone jest zagospodarowanie odpadów z flotacyjnego wzbogacania rud miedzi o kodzie 01 03 81 Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieżelaznych inne niż wymienione w 01 03 80, wytwarzanych w trzech rejonach Oddziału Zakłady Wzbogacania Rud w Polkowicach, należących do KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie. Odpady te wykorzystywane są do budowy zapór kolejnych pięter oraz uszczelniania dna obiektu, a pozostała część podlega unieszkodliwianiu w procesie składowania.

W 2021 r. przyjęto do obiektu 28 197 740 Mg odpadów o kodzie 01 03 81, z czego:

  • 18 046 553 Mg poddano odzyskowi w procesie R5 (do budowy zapór obiektu i uszczelnienia jego dna)
  • 10 151 187,00 Mg poddano unieszkodliwianiu w procesie składowania D5.

OUOW Żelazny Most jest obiektem podpoziomowo-nadpoziomowym, złożonym z dwóch części: istniejącego Obiektu Głównego i nowej Kwatery Południowej, otoczonym obwałowaniami (zaporami), gdzie wewnątrz czaszy deponowane są odpady metodą „na mokro”. Rozbudowa Obiektu Głównego prowadzona jest metodą „do środka” (tzn. bez konieczności zajmowania nowych terenów), przy wykorzystaniu odpadów odzyskiwanych ze strumienia odpadów flotacyjnych do nadbudowy zapór i uszczelniania dna akwenu. Zapory Kwatery Południowej są budowane metodą „na zewnątrz” (downstream).

W 2021 r. oddano do użytkowania nowo wybudowaną Kwaterę Południową (w zakresie zapór początkowych obiektu) oraz rozpoczęto rozruch Stacji Segregacji i Zagęszczania Odpadów w zakresie technologii hydrocyklonowania, będącej elementem rozbudowy i przebudowy Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) Żelazny Most.

Obszar Kwatery Południowej przeznaczony jest wyłącznie do deponowania odpadów zagęszczonych pochodzących w głównej mierze ze Stacji Segregacji i Zagęszczania Odpadów (SSiZO), będącej elementem rozbudowy i przebudowy OUOW Żelazny Most.

Podstawowymi, niezbędnymi elementami infrastruktury technicznej zlokalizowanymi w obrębie OUOW Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową oraz na terenie z nimi sąsiadującymi są m.in.:

  • instalacja rozprowadzania i deponowania odpadów flotacyjnych, w tym centralne przepompownie odpadów (CPO) zlokalizowane na terenie poszczególnych Zakładów Wzbogacania Rud,
  • pompownie wspomagające (doładowujące) zlokalizowane kolejno na południowym zachodzie obiektu- pompownia H, na północy – dwie pompownie, północna N i R oraz na południowym wschodzie pompownia L,
  • instalacja ujmowania wody nadosadowej,
  • instalacje drenażu:
    • zapory podstawowej,
    • pierścieniowego,
    • pionowego,
    • odciążającego,
  • instalacja odprowadzenia wód drenażowych, w tym zbiorniki wód filtracyjnych,
  • pompownie wód nadosadowych,
  • oczyszczalnia wód nadosadowych,
  • system monitoringu technicznego obiektu,
  • system zabezpieczenia plaż i zapór przed pyleniem, w tym instalacja do magazynowania preparatów wiążących wierzchnią warstwę odpadów,
  • system monitoringu środowiska na terenie obiektu oraz terenach sąsiadujących z obiektem,
  • stacja energetyczna,
  • Stacja Segregacji i Zagęszczania Odpadów (SSiZO) posadowiona na części Obiektu Głównego,
  • pompownia wody technologicznej „Damówka” wraz z instalacjami – w trakcie realizacji,
  • ciąg napływowy „E” na terenie Kwatery Południowej,
  • pompy refulujące (planowane) na Obiekcie Głównym

Działalność opisana powyżej wiąże się z eksploatacją wspomnianych powyżej rurociągów:

  • wodnych, którymi wody technologiczne kierowane są do produkcji do Oddziału Zakłady Wzbogacania Rud, a ich nadmiar odprowadzany do rzeki Odra w Głogowie,
  • szlamowych, którymi hydrotransportem kierowane są odpady poflotacyjne z procesów flotacji w trzech rejonach (Polkowice, Rudna i Lubin) Oddziału Zakłady Wzbogacania Rud

Woda nadosadowa zgromadzona w OUOW Żelazny Most zawracana jest do Zakładów Wzbogacania Rud i wykorzystywana w procesie flotacji, a nadmiar wód odprowadzany jest do rzeki Odra na podstawie udzielonego decyzją Regionalnego Dyrektora Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego z dnia 5 maja 2021 r., znak WR.RUZ.421.71.2019.ER, pozwolenia wodnoprawnego na usługę wodną obejmującą wprowadzanie ścieków do wód starą instalacją rozsączającą, tj. wprowadzenie do rzeki Odry, za pomocą urządzenia zrzutowego, które stanowi nowa instalacja rozsączająca w postaci rury rozprowadzającej f1420 mm (ułożona w dnie rzeki Odry na dz. nr 58/8 obręb 0003 Wyspa Katedralna, Głogów – miasto) wraz z dwoma komorami brzegowymi. Decyzja obowiązuje od dnia 25 maja 2021 r.

Na system odprowadzania wód nadosadowych z obiektu składają się m.in. wieże ujęciowe posadowione w obrębie Obiektu Głównego (na akwenie), z których woda odprowadzana jest ciągami napływowymi do dwóch pompowni usytuowanych po wschodniej (POMPOWNIA KALINÓWKA) i zachodniej (POMPOWNIA TARNÓWEK) stronie obiektu.

Rozbudowa obiektu

Projektowanie, nadbudowa, rozbudowa oraz eksploatacja OUOW Żelazny Most prowadzona jest zgodnie z zasadami tzw. metody obserwacyjnej, polegającej na systematycznej weryfikacji i aktualizacji założeń i rozwiązań projektowych w oparciu o obserwacje, badania i pomiary prowadzone w czasie eksploatacji obiektu. Stosowanie ww. metody obserwacyjnej może powodować wprowadzanie zmian w procesie projektowania, nadbudowy, rozbudowy i eksploatacji obiektu.

Zgodnie z zasadami przyjętej metody obserwacyjnej, decyzję o możliwości nadbudowy zapory obiektu należy opierać na interpretacji archiwalnych i aktualnych wyników z prowadzonych obserwacji, pomiarów aparatury kontrolno-pomiarowej oraz badań hydrogeologicznych (aktualizacji warunków geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych). Weryfikacji i aktualizacji założeń projektowych, dokonywanych na podstawie bieżącej interpretacji ww. wyników z obserwacji, badań i pomiarów, należy dokonywać co każde 2,5 m nadbudowy wszystkich sekcji zapory obiektu. Takie podejście w procesie projektowania pozwala na bieżącą ocenę sytuacji i w przypadku identyfikacji zagrożenia bezpieczeństwa zapory, na implementację stosownych zabiegów technicznych gwarantujących utrzymanie poziomu bezpieczeństwa określonego w przepisach techniczno-budowlanych.

Stosowanie metody obserwacyjnej pozwala na lepsze i efektywniejsze rozłożenie środków, zwiększając tym samym efektywność inwestycji oraz znacząco redukując ryzyko popełnienia błędu ograniczającego trwałość, a nawet bezpieczeństwo konstrukcji.

Do bieżącej obserwacji wykorzystywanych jest wiele rodzajów aparatury kontrolno-pomiarowej, do których zaliczamy:

  • geodezyjne punkty pomiarowe,
  • piezometry otwarte,
  • piezometry strunowe,
  • inklinometry,
  • studnie drenażowe i odciążające,
  • punkty pomiaru wydatku drenażu poziomego,
  • punkty pomiaru przepływu na rowach,
  • stanowiska sejsmiczne,
  • łaty wodowskazowe.

Monitoring sejsmiczny, po części wykorzystywany jest z sieci będącej we władaniu Zakładów Górniczych. Zakłady Górnicze są właścicielem m.in. niektórych punktów geodezyjnych, akcelerometrów czy sejsmometrów, do których również należy prowadzenie pomiarów i konserwacja urządzeń.

Metoda obserwacyjna wymaga szeregu analiz i uzgodnień. Cały proces dotyczący rozbudowy obiektu jest bezpośrednio nadzorowany przez szerokie grono ekspertów i naukowców biorących udział w regularnych spotkaniach (Radach Budowy), na których omawiane są wszystkie zagadnienia związane z projektowaniem, monitoringiem i rozbudową OUOW Żelazny Most.

Opis stanu faktycznego – wymagane prawem decyzje administracyjne

W związku wymaganiami art. 28, art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.) budowa/rozbudowa obiektu będącego obiektem hydrotechnicznym wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.

Również budowa np. nowych rurociągów czy nowych obiektów, jak np. pompowni, Kwatery Południowej (budowanej etapami), wymaga zawiadomienia o zakończeniu budowy lub uzyskania pozwolenia na użytkowanie, w trybie art. 54 lub art 55 ustawy Prawo budowlane.

Wskazać również należy, że Obiekt Główny ze względu na specyfikę ciągłej budowy obiektu będącego w trakcie eksploatacji, nie wymaga uzyskania pozwolenia na użytkowanie.

W związku z wymaganiami art. 71 ust. 2 i art. 72 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, przed uzyskaniem m.in. decyzji o pozwoleniu na budowę, zezwolenia na prowadzenie obiektu, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, konieczne jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W obowiązującym stanie faktycznym i prawnym, zgodnie z art. 75 ust. 1 pkt 4) ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wójt gminy. Wymóg w tym zakresie jest wypełniany.

  • uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami wydobywczymi (art. 8-11 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • uzyskania zezwolenia na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (art. 14-17 i art. 19 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • sporządzenia ceny ryzyka obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (art. 10 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego (art. 19 i 37 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • opracowania wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego (art. 36 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • sporządzenia polityki zapobiegania poważnym wypadkom, wprowadzającego ją w życie systemu zarządzania bezpieczeństwem (art. 36 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • zatrudnienia kierownika ds. bezpieczeństwa (art. 36 ust. 6 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • zatrudnienia zarządzającego obiektem, posiadającego kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami (art. 22 ustawy o odpadach wydobywczych),
  • w związku z wymaganiami art. 32 ustawy o odpadach wydobywczych przedstawienia przez posiadacza odpadów posiadanej gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu, na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie gwarancji finansowej i jej ekwiwalentu dla obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (Dz. U. poz. 311),
  • uzyskania zgody na wydobywanie odpadów w trybie ustawy o odpadach (art. 18 ustawy o odpadach wydobywczych)
  • prowadzenia monitoringu obiektu (art. 27 ustawy o odpadach wydobywczych) .
  • decyzją Marszałka Województwa Dolnośląskiego Nr PGOW 163/2018 zatwierdzającą Program gospodarowania odpadami wydobywczymi w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakład Hydrotechniczny, w związku z prowadzeniem Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most, wraz z Kwaterą Południową do rzędnej zapór 195 m n.p.m.,
  • obowiązującą od dnia 25 maja 2021 r. decyzją Regionalnego Dyrektora Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego z dnia 5 maja 2021 r., znak WR.RUZ.421.71.2019.ER, udzielającą pozwolenia wodnoprawnego na usługę wodną obejmującą wprowadzanie ścieków do wód starą instalacją rozsączającą, tj. wprowadzenie do rzeki Odry, za pomocą urządzenia zrzutowego, które stanowi nowa instalacja rozsączająca w postaci rury rozprowadzającej f1420 mm (ułożonej w dnie rzeki Odry na dz. nr 58/8 obręb 0003 Wyspa Katedralna, Głogów – miasto) wraz z dwoma komorami brzegowymi, z możliwością odprowadzania ścieków dotychczasową instalacją do czasu uruchomienia nowej. W decyzji tej pozwolenie wodnoprawne z dnia 11 lutego 2020 r., znak: WR.RUZ.421.143.2019.ER, zostało wygaszone z dniem, w którym decyzja z dnia 5 maja 2021 r. znak: WR.RUZ.421.71.2019.ER, stała się ostateczna.
  • decyzjami o środowiskowych uwarunkowaniach dot. rozbudowy OUOW Żelazny Most oraz budowy Kwatery Południowej, a także wymaganiami art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1972) i rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 maja 2014 r. w sprawie prowadzenia monitoringu obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 875).
  • badanie wielkości opadu atmosferycznego w stacji meteorologicznej reprezentatywnej dla lokalizacji OUOW,
  • badanie substancji i parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych, odciekowych i podziemnych z listy określonej
    w przepisach dotyczących kwalifikacji wód,
  • pomiar poziomu wód podziemnych w otworach obserwacyjnych,
  • kontrolę osiadania powierzchni OUOW w oparciu o ustalone repery,
  • pomiar objętości wód odciekowych

Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, dla OUOW ŻM prowadzony jest również monitoring:

  • powietrza atmosferycznego,
  • gleb i roślin,
  • stanu zdrowotnego zwierząt gospodarskich,
  • zdrowia dzieci do 18 roku życia,
  • monitoring sejsmiczny.
  • ilości odprowadzanych ścieków
  • jakości odprowadzanych ścieków
  • jakości wód rzeki Odry.

W 2021 r. odprowadzono do rzeki Odra 27 730 418 m3 wód nadosadowych z OUOW Żelazny Most.

Badania wód rzeki Odry wykonywane są w 4 punktach pomiarowych:

  • Powyżej zrzutu w punkcie 1L
  • poniżej zrzutu w punktach: 2L, 2N, 2P.

W związku z wykorzystaniem odpadów innych niż wydobywcze w procesie odzysku (np. do budowy drenaży, czy budowy nasypów na zaporze bocznej obiektu), przetwarzanie odpadów w obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych wymaga uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Zgodnie z decyzją Marszałka Województwa Dolnośląskiego Nr O 138/2015 (ze zm.) z dnia 21 grudnia 2015 r., znak: DOW-S-V.7244.59.2015.KB, L.dz. 2520/12/2015 (ze zm.). udzielającej zezwolenia na przetwarzanie odpadów, w 2021 r. poddano odzyskowi w procesie R5 odpady o kodach:

W związku z wykorzystaniem odpadów innych niż wydobywcze w procesie odzysku (np. do budowy drenaży, czy budowy nasypów na zaporze bocznej obiektu), przetwarzanie odpadów w obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych wymaga uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Zgodnie z decyzją Marszałka Województwa Dolnośląskiego Nr O 138/2015 (ze zm.) z dnia 21 grudnia 2015 r., znak: DOW-S-V.7244.59.2015.KB, L.dz. 2520/12/2015 (ze zm.). udzielającej zezwolenia na przetwarzanie odpadów, w 2021 r. poddano odzyskowi w procesie R5 odpady o kodach:

  • ex 10 01 01 Żużle paleniskowe w ilości 521,16 Mg
  • ex 10 06 80 Żużle granulowane w ilości 36 316,96 Mg
  • 17 01 01 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów w ilości 160 Mg

Natomiast do budowy warstwy ochronnej w warstwie drenażowej w procesie budowy Kwatery Południowej w 2021 r. wykorzystano 90 867,60 Mg odpadów o kodzie ex10 06 80 Żużle granulowane.

Wymagane opłaty za korzystanie ze środowiska (opłata za emisję do powietrza) oraz opłaty za usługi wodne (opłata stała i opłata zmienna za odprowadzanie ścieków do rzeki Odra) wnoszone są terminowo.

Zadania i obowiązki wynikające z posiadanych decyzji administracyjnych oraz obowiązujących przepisów prawnych, w tym obowiązki sprawozdawcze, realizowane są  na bieżąco  zachowaniem wymaganych terminów.

Odzysk odpadów

Możliwe kierunki i sposoby odzysku odpadów powstających w instalacjach Spółki uzależnione są od ich właściwości materiałowych oraz aspektów środowiskowych związanych z ich wykorzystaniem.

Odzysk materiałowy odpadów polega na ich wykorzystaniu w całości lub części w technologiach górniczych, jako materiał konstrukcyjny lub budowlany, materiał do rekultywacji i wypełniania pustek poeksploatacyjnych, czy surowiec do produkcji ścierniwa. Odpady metalonośne podlegają procesom odzysku i recyklingu zawartych w nich metali i związków metali.

W charakterze materiałów konstrukcyjnych i budowlanych są odzyskiwane następujące odpady poprocesowe Spółki:

  • żużel szybowy z Huty Miedzi Legnica oraz żużel lany z Huty Miedzi Głogów (z dodatkiem żużla granulowanego) – wykorzystywane jako wysokojakościowe kruszywa w budownictwie drogowym. W ten sposób udaje się zagospodarować całość powstałych w KGHM żużli szybowych i lanych. W 2021 roku do produkcji kruszyw skierowano: 504,3 tys. Mg żużla lanego, 115,15 tys. Mg żużla granulowanego na doziarnianie oraz 183,2 tys. żużla szybowego,
  • gruboziarniste odpady z flotacji rud miedzi są wykorzystywane do budowy zapór Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most wraz z Kwaterą Południową (w 2021 roku: 6,77 mln Mg),
  • drobnoziarniste odpady z flotacji są wykorzystywane do uszczelniania dna czaszy OUOWD Żelazny Most (w 2021 roku: 11,28 mln Mg),
  • żużel granulowany z Huty Miedzi „Głogów” – był wykorzystywany do 2021 roku do budowy warstwy ochronnej w warstwie drenażowej wypełnienia czaszy Kwatery Południowej OUOD Żelazny Most (w 2021 roku do tego celu zużyto 91 tys. Mg żużla granulowanego), natomiast w sposób ciągły jest wykorzystywany w Obiekcie Głównym do budowy warstw drenażowych w masywie odpadów oraz pirsów i nasypów na przystani (w 2021 roku: 36,3 tys. Mg).

W kopalniach KGHM Polska Miedź S.A., do likwidacji przestrzeni wybranej (zrobów) stosuje się podsadzkę hydrauliczną. Podstawowym materiałem stosowanym do tego celu jest piasek, ale również jest wykorzystywany żużel granulowany z Huty Miedzi Głogów (w 2021 roku Zakłady Górnicze Rudna wykorzystały w ten sposób blisko 6,5 tys. Mg żużla). Ponadto żużel granulowany o odpowiedniej frakcji i po osuszeniu stanowi doskonały materiał do produkcji ścierniwa, stosowanego podczas czyszczenia strumieniowo-ściernego powierzchni metalowych lub betonowych. W 2021 roku do produkcji ścierniwa Huta Miedzi Głogów przekazała 94,8 tys. Mg żużla.

Proces produkcji kruszyw na bazie materiału dostarczonego przez huty KGHM Polska Miedź S.A. pozwala ograniczyć emisje pyłów i gazów, które powstałyby wokół procesu tradycyjnego pozyskiwania kruszywa. W ciągu ostatnich 10 lat należąca do KGHM Polska Miedź S.A. spółka KGHM Metraco S.A., zagospodarowała ok. 10 mln ton żużli, co oznacza, że taka sama ilość surowca nie musiała zostać pozyskana ze złóż naturalnych, a jednocześnie tak wielki wolumen odpadów nie trafił na składowisko. Kruszywa wyprodukowane w Grupie Kapitałowej KGHM znalazły zastosowanie w realizacji takich inwestycji, jak budowa dróg ekspresowych S3, S5, S6, czy aktualnie realizowanej S11. Znaczna ilość materiału tego typu jest również wykorzystywana przez lokalnych odbiorców realizujących inwestycje infrastrukturalne zlecone przez samorządy. Głównymi odbiorcami są największe firmy budowlane specjalizujące się w budownictwie drogowym.

Odpady powstające podczas produkcji miedzi są cennym surowcem metalonośnym i z tego powodu duża ich ilość jest w całości wykorzystywana lub magazynowana z myślą o ich przyszłym odzysku. Stosowanie w postaci zawrotów surowcowych zawierających metale użyteczne w ilościach uzasadniających ich odzysk jest w Spółce powszechną i oczywistą praktyką. Są wśród nich zawroty z własnych instalacji (pyły i szlamy z odpylni gazów odlotowych) a także złomy metali.

W ciągu technologicznym Huty Miedzi Legnica zabudowano węzeł topienia złomów miedzi wysokiej jakości, który stanowi pierwszy etap dla projektowanej Hybrydowej Huty w Legnicy. Docelowo zostanie on uzupełniony o Bazę Obrotu Złomem, gdzie będzie przygotowywany materiał wsadowy do przetopu w Hucie Miedzi Legnica i w Hucie Miedzi Głogów. W ramach realizacji pierwszego etapu Hybrydowej Huty w Legnicy zastosowano technologię topienia złomów miedzi z zastosowaniem pieca Wychylnego Topielno – Rafinacyjnego (WTR). Zastosowany piec WTR pozwala na przetop złomów miedzi o średniej zawartości 95% Cu z wydajnością optymalną do 90 tys. Mg miedzi anodowej/rok. Łączna produkcja miedzi anodowej w HM Legnica w roku 2021 wyniosła 161,2 tys. Mg, w tym 64,35 tys. Mg, to produkcja z pieca WTR. W roku 2021 przerobiono w Hucie Miedzi Legnica łącznie 93 tys. Mg złomów, które tym samym zostały zawrócone do użytkowania, nie stanowiąc odpadu, jaki wymagałby unieszkodliwienia poprzez składowanie.

161,2
tys. Mg
Łączna produkcja miedzi anodowej w HM Legnica w roku 2021

Celem realizowanej przez KGHM Polska Miedź S.A. gospodarki odpadami jest dalsze wykorzystywanie odpadów pochodzących z własnych ciągów technologicznych, a także obcych, w celu maksymalizacji odzysku Cu i metali towarzyszących, bez wpływu na środowisko naturalne. Podejście to wpisuje się w ideę Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, w której jednym z priorytetów jest redukcja masy odpadów poprzez wykorzystywanie ich jako surowców.

Podsumowując, należy stwierdzić, iż Gospodarka o Obiegu Zamkniętym realizowana jest w Grupie Kapitałowej KGHM w następujących grupach działań:

  • komercjalizacja odpadów flotacyjnych w kierunku odzysku z nich metali, a także wykorzystania gospodarczego minerałów skałotwórczych, jako: środek uszczelniający OUOW Żelazny Most, podsadzka w zrobach pokopalnianych oraz środek do zastosowań w budownictwie, drogownictwie i rolnictwie,
  • rozwój technologii przetopu recyklingowego miedzi w piecu WTR,
  • zamknięcie obiegu wody w zakresie przeróbki rudy,
  • pełna rekultywacja obszarów poprodukcyjnych,
  • wykorzystanie energii cieplnej zawartej w eksploatowanym złożu,
  • rozwój własnej działalności badawczo-rozwojowej w kierunku GOZ,
  • realizacja badań badawczo-rozwojowych w programie Horyzont Europa w kierunku GOZ,
  • rozwój inwestycji własnych w kierunku GOZ.

KGHM Polska Miedź S.A. od wielu lat prowadzi i będzie prowadzić szereg własnych, niewymuszonych regulacjami działań służących wdrażaniu Gospodarki o Obiegu Zamkniętym.

Wyniki wyszukiwania